Addison hastalığı, böbrek üstü kabuğunun zarar görmesi beraberinde böbrek üstü bezlerinin aldosteron ve kortizol hormonları üretiminde yetersiz kalması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hormonlar tansiyonun ve kan şekerinin normal sınırlarda tutulmasına yardımcı olurla. Özellikle kortizol hormonu yaşamın devamı için oldukça önemli ve gereklidir. Bu hastalık her 100.000 kişide bir görülen nadir bir hastalık olmasıyla birlikte çoğunlukla bağışıklık sisteminin böbrek üstü bezlerine saldırması ile ortaya çıkar.
Addison Hastalığının Nedenleri
Contents
Addison hastalığı üzerinde yapılan incelemeler beraberinde ortaya iki farklı çeşit neden çıkmıştır. Bunlar ilki birincil böbrek üstü yetmezliği ve ikincisi de ikincil ise böbrek üstü yetmezliği olarak bilinir. Her iki neden de aşağıda detaylarıyla açıklanmıştır.
Birincil Böbrek Üstü Yetmezliğinin Nedenleri Nelerdir?
Bildiğimiz üzere Addison hastalığı bağışıklık sisteminin saldırıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır bu nedenle aynı zamanda bir Otoimmun hastalığıdır. Otoimmum hastalığı denmesinin sebebi bu hastalıkta bağışıklık sistemi bir organ ya da bir bölgesini bir saldırgan, virüs ya da bakteri ile karıştırmasıdır.
İkincil Böbrek Üstü Yetmezliğinin Nedenleri Nelerdir?
İkincil böbrek üstü yetmezliği, böbrek üstü bezlerinin adrenokortikotropik hormonunu üretemediği zaman ortaya çıkar. Bu hormonun görevi böbrek üstü bezlerine ne zaman hormon sağlayacağına dair sinyal göndermesidir.
Addison Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Addison hastalığının belirtileri vücutta eksik olan hormona bağlı olarak farklılık gösterecektir. Hastalığın hangi hormon eksikliğinde hangi belirtileri ortaya çıkaracağı konusunda bilgi sahibi olabilmek için hormonların görevleri hakkında da araştırma yapmak gerekir. Kortizol hormonu vücutta stres beraberinde ortaya çıkar ve böbreküstü bezleri tarafından salgılanır. Bu hormonun görevi stres durumlarında vücudun olumsuz etkilenmemesi adına strese karşı çıkmaktır. Yani kortizol hormonu eksikliğine bağlı olarak vücutta meydana gelebilecek bir stres beraberinde kişi kolayca olumsuz bir şekilde etkilenebilir. Öte yandan kortizol hormonu vücutta karbonhidrat, yap ve protein kullanım oranlarını da düzenleyici göreve sahiptir. Kan basıncını düzenleyerek kardiyovasküler fonksiyonu korur ve beraberinde inflamasyonu kontrol eder.
Diğer bir hormon olan aldosteron ise adrenal bezlerin dış bölümünden salgılanır ve vücuttaki elektrolit seviyesinin dengelenmesini sağlar. Bunun yanı sıra böbreklerden potasyumun çıkarılması ve bununla beraber de sodyumun geri emilimi üzerinde etkilidir. Steroid yapılı bir hormon olan Aldosteronun vücuttaki seviyesi düştüğü durumlarda, böbreklerin su ve tuz seviyesini dengede tutma fonksiyonu kaybolur. Bunun neticesinde ise tansiyon düşüklüğü meydana gelir. Addison hastalığının belirtileri arasından bazıları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Uzun süredir var olan halsizlik ve çabuk yorulma.
- İştahsızlık ve beraberinde kilo kaybı.
- Mide bulantısı ve kusma.
- Deri pigmentinde artış, cildin koyulaşması.
- Kan basıncında ve kalp atışlarında azalma.
Bu belirtilerin bazıları Addison hastalığı dışındaki başka hastalıklarında belirtisi olabilir fakat Addison hastalığının belirtileri çok ağır şekilde ilerler ve özellikle fiziksel bir yaralanma sonucu (bunlara ameliyat ya da kaza örnek verilebilir) belirtiler hızlı bir şekilde kötüleşmeye başlar. Bu duruma da “Addison Sendromu” denir.
Addison Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Addison sendromu birçok farkında olmayan hastanın rahatsızlığının fark etmesini sağlayan bir sendromdur. Acil müdahale edilmediği halde ölümcül olabilmektedir.
- Şiddetli kusma ve bununla birlikte ishali takiben aşırı sıvı kaybı.
- Hızla düşen kan basıncı.
- Bel, karın ve bacaklarda ani şiddetli ağrı.
- Bilinç kaybı.
Doktorlar semptomları sorduktan sonra fiziki bir test uygular bunun yanında hormon, potasyum ve sodyum testleri de hastaya uygulanır böylelikle hastalık teşhis edilir.
Addison Hastalığının Tedavisi Nasıl Yapılır?
Addison hastalığı hormon eksikliğinden kaynaklandığından Addison hastalığının tedavisi için hormon takviyesi gerekecektir. Bazen doktor tarafından stres, ameliyat, enfeksiyon ya da sakatlık gibi durumlarda ilacın dozu arttırılabilir. Bu hastalıkta ilaç tedavileri her zaman olumlu sonuç vermektedir, düzenli kullanımla birlikte hastalar normal hayatlarını sürdürebilirler.
Ancak ilaçların saatini unutmak, kaçırmak tehlikelidir çünkü Addison hastalığı hayat boyu devam eden kronik bir rahatsızlıktır. Bu nedenle tek bir dozu dahi kaçırmak ciddi sonuçlara yol açabilir.
