Evinizde elinizde telefonunuzla ya da bilgisayar karşısında oturmuş internette boş yaparken birden internetin kesildiğini düşünün. İnternet sağlayıcınıza içinizden negatif dileklerde bulundunuz, modemi aç kapa yaptınız ancak yok. İnternet gelmiyor. Sonra öğreniyorsunuz ki yalnız değilsiniz, zira ülkenizin neredeyse tamamında internet ilişkisi kesilmiş durumda. Lakin nedenini şimdi kimse bilmiyor. Ne yapardınız?
İşte bu öyküyle neredeyse birebir bir durum, 2011 yılında yaşandı. Üstelik bir değil tam üç ülke bu durumdan etkilendi. Olaylara sebep olan zincirin başlangıç noktasında ise o vakitler 75 yaşında olan bir bayan vardı; Hayastan Shakarian.
Hurda bakır kabloyla fiber optik kablo bir mi?
Ülkemizde de devir periyot gündeme gelen haberlerden duymuş olabilirsiniz; kablo hırsızlığı oldukça sık yaşanan bir durum. Bilhassa artık büyük oranda kullanılmayan bakır kablolar kesilip çıkartılarak satılıyor ve bu bir ‘gelir kapısı’ olmuş durumda.
2011 yılında da benzeri senaryolar vardı. Hatta vakit zaman bakır kabloları ararken fiber optik kabloları kesen şahıslar kısıtlı internet erişim sorunlarına neden olabiliyordu. Zira bakır kablolar da fiber optik kablolar da benzeri bir PVC boru içerisinde yer altından geçiyordu. Bu da karışıklıklara neden olabiliyordu…
O periyotta çıkan haberlere nazaran tam da bu türlü bir karışıklık yaşandı. 75 yaşındaki Hayastan Shakarian, elinde kürekle hurda kabloları yer altından çıkarıp satarak gelir elde ediyordu ve bakır kablo yerine ezkaza fiber optik kabloyu kesti. Lakin şöyle bir sorun vardı; o kablo sırf lokal bir internet sağlayıcısı değil, Ermenistan’ın neredeyse tamamının internetini sağlıyordu…
Ülkenin ana internet sağlayıcıları ortasında yer alan ArmenTel, FiberNet Communication ve GNC-Alfa üzere internet sağlayıcıların tamamı bu durumdan etkilendi. Ermenistan dışında Gürcistan’ın büyük bir kısmında ve Azerbaycan’da da erişim sıkıntıları yaşandı. Bu durum 12 saatten fazla müddet boyunca devam etti.
Georgian Railway Telecom’a ilişkin olan ve 600 kilometrelik bir çizgi boyunca devam eden kablo, yetkililere nazaran ‘oldukça âlâ korunuyordu’. Lakin geçmişte daha ufak çaplı kesintilerle sonuçlanmış da olsa emsal durumların yaşanması, başta ‘ne kadar güzel korunduğuna dair’ kimi soru işaretleri yaratmıyor değil…
Üç yıla kadar mahpus cezası ihtimalinin yanında Shakarian’ın ‘internetin ne olduğunu bile bilmiyorum’ demesi, işin trajik yanı…
Shakarian, yaşanan olaylar sonrası üç yıla kadar mahpus cezası istemiyle evvel tutuklandı, sonra mahkemeye çıktı; kabloyu kesenin kendisi olmadığını, internetin ne olduğunu bile bilmediğini söylediği ve göz yaşlarını tutamadığı bir sürü röportaj verdi.
Gürcistan İçişleri Bakanlığı sözcüsü Zura Gvenetadze ise Shakarian’ın kablo sökmeye çalışırken kabloyu kestiğini vurgulayarak ilerleyen yaşı sebebiyle yargılama süreci tamamlanana kadar hür bırakıldığını açıkladı. Ayrıyeten yeniden yaşı sebebiyle büyük ihtimalle çok daha düşük bir ceza alacağı söylendi.
Annesinin hatasız olduğunu ve durmadan ağladığını söyleyen oğluna ve Shakarian’ın açıklamalarına bakılacak olursa, bayan sadece odun toplamak için bölgedeydi ve o kabloyu bulup kesecek fizikî güce de sahip değildi…
Dava nasıl sonuçlandı, Shakarian nasıl bir ceza aldı üzere birtakım sorular için karşılık bulamadım. Lakin ilerleyen yıllarda çıkan birtakım haberlerde cezasının hafifletileceği üzere durumlardan bahsediliyordu. Sizin bu bahisteki fikriniz ne? Sizce Shakarian, bu çeşitten biz cezayla sahiden müsabakalı mıydı? Yorumlarınızı bekliyorum!
